Tomaszowska Drużyna Wojów - Algiz

Zgodnie z proÂśbÂą piszĂŞ ten poradnik dla tych co zdecydowali siĂŞ wstÂąpiĂŚ do druÂżyny, ale ich wiedza o odtwĂłrstwie nie jest zbyt wielka, przez co mogÂą czuĂŚ siĂŞ nieco zagubieni w natÂłoku tego co kaÂżdy po kolei mu mĂłwi, co ma robiĂŚ/kupiĂŚ etc. MoÂże siĂŞ on przydaĂŚ teÂż tym, ktĂłrzy skompletowali juÂż podstawowy strĂłj i nie wiedzÂą co dalej, a takÂże zamieszczam kilka rad/rozporzÂądzeĂą dla starszych staÂżem, o ktĂłre mam zamiar w najbliÂższej przyszÂłoÂści siĂŞ czepiaĂŚ.

Poni¿sze punkty powinny byÌ przestrzegane zgodnie z kolejnoœci¹ ich wypisywania. Oczywiœcie, jeœli nadarzy siê jakaœ okazja (cenowa, czy tam jakakolwiek inna rozs¹dna), która zaburza ten porz¹dek to nic siê wielkiego nie stanie. Ale lepiej, ¿eby nie by³o, ¿e ktoœ mia³ okazjê kupiÌ sobie miecz, a lata na bosaka. Bo to nie przejdzie na ¿adnym wyjeŸdzie. Po prostu nie u¿yje owego miecza, tylko dalej bêdzie ciur¹ obozowym. :P Na koùcu ka¿dego punktu dopisuje dalsz¹ kolejnoœÌ kompletowania stroju. Zacz¹Ì to zbieraÌ dopiero, gdy wszystkie punkty maj¹ce w nazwie "PODSTAWOWY" s¹ wype³nione. ¯eby te¿ nie zdarzy³a siê sytuacja, ¿e ktoœ ma szarawary, a nie ma miski...
Dobra wystarczy tego wstĂŞpu, a teraz ad rem!

Pierwsz¹ podstawow¹ decyzj¹ od której zaczynamy cokolwiek robiÌ w odtwórstwie to decyzja kogo i sk¹d mamy zamiar odtwarzaÌ. W TDW "Algiz" mo¿liwoœci s¹ takie: S³owianin Zachodni (ziemie Grodów Czerwieùskich), Wareg ze Szwecji lub z Danii, Rusin. Od tej decyzji zale¿y nie tylko imiê jakie sobie wybierzemy, ale te¿ znaleziska na których bêdziemy siê opieraÌ przy kompletowaniu stroju, a tak¿e ozdoby i chocia¿by tak podstawowe rzeczy jak miotane przekleùstwa ;) (¿aden S³owianin nie krzyknie "Na Thora!", ani ¿aden Wareg nie bêdzie wzywa³ imienia Œwiatowida). Z datowaniem odtwarzanej postaci nie bêdziemy siê tak sztywno trzymaÌ konkretnych lat. RozpiêtoœÌ od IX do XI w. w stroju i uzbrojeniu jest dozwolona.
 
JeÂśli decyzja zostaÂła podjĂŞta i zaakceptowana, przez starszych druÂżynnikĂłw pora na kompletowanie stroju.

I STRÓJ PODSTAWOWY MÊSKI
1) Koszula lniana- zgodnie z historycznymi wykrojami (na forum jest ich sporo), najlepsze bĂŞdÂą stonowane kolory na ktĂłrych nie widaĂŚ tak bardzo brudu i za drogi, ale wytrzymaÂły len (bo bĂŞdzie to koszula do pracy/ walki i ogĂłlnego sponiewierania ;) ). Moja propozycja: naturalny kolor lnu (zielono-szaro-ziemisty)
2) Spodnie lniane- konkretnych, ca³oœciowych wykrojów spodni nie znaleziono, ale ¿eby wykroje trzyma³y standard, odtwórczy, czyli ZERO kieszeni, gumek do spodni, rozporków etc. (przyjrzyjcie siê jakie w dru¿ynie noszone s¹ spodnie). Co do koloru i materia³u- tak jak w koszuli. Tylko tu mo¿na wiêcej zainwestowaÌ w wytrzyma³oœÌ lnu (wiadomo- spodnie ³atwiej siê niszcz¹). Moja propozycja: br¹zowe, szersze spodnie
3) Pasek/Sznurek- skórzany pasek z klamr¹ zgodn¹ ze znaleziskami (by³o ich od groma). W kolorach naturalnych do uzyskania w tamtych czasach dla skóry (bez ¿adnych zieleni, niebieskoœci etc. Odcienie br¹zowego s¹ najlepszym i jedynym w zasadzie wyjœciem). Jeœli ktoœ woli przyoszczêdziÌ ¿eby szybciej mieÌ buty to zwyk³y konopny sznurek dla otroka na razie (podkreœlam: NA RAZIE) wystarczy. Wa¿na rzecz: maksymalna szerokoœÌ mêskiego paska to ok. 2,5 cm!! Czyli by³y doœÌ w¹skie.
4) Onuce/skarpety- wydatek maÂły, a rzecz juÂż na poczÂątku waszej drogi z odtwĂłrstwem przydatna. No chyba, Âże lubicie biegaĂŚ na bosaka po Âściernisku ;) Czym sÂą onuce? Dwie wersje: dwa prostokÂątne kawaÂłki lnu, w ktĂłre siĂŞ omotuje stopĂŞ, lub dwoma pasmami lnu, w ktĂłre owija siĂŞ stopĂŞ. JeÂśli wolimy cieplejsze skarpety, to weÂłniane taki jak gĂłrale sprzedajÂą (wydatek ok. 20 zÂł, nie sÂą one 100% historyczne, bo nie znana byÂła robĂłtka na drutach, tylko naalbinding, ale to dopiero powoli wchodzi w ruch a skarpety zrobione tÂą metodÂą sÂą 4x droÂższe). Skarpety wspó³czesne oczywista nie wchodzÂą w grĂŞ (ÂŻADNE! Ciemny, jednolity kolor nie jest dla mnie wytÂłumaczeniem. KaÂżdego kogo na wyjeÂździe/pokazie zobaczĂŞ we wspó³czesnych skarpetkach bĂŞdĂŞ jechaÂł  >:( )
5) Buty- pierwszy spory wydatek, rzêdu 200 z³ w górê. Uszyte zgodnie z wykrojami z regionu, który chcemy odtwarzaÌ (te¿ znaleziono tego doœÌ sporo). Trudno (szczególnie pocz¹tkuj¹cym) je zrobiÌ samemu, wiêc po prostu trzeba siê przygotowaÌ na wydanie tej kasy i szukaÌ okazji/taniego kramu (w osobnym w¹tku jest ich trochê wymienionych). Oczywiœcie dostêpne kolory tak jak w pasku.

To by byÂło na tyle podstaw. Skompletowanie tego stroju przy dobrych wiatrach (czyt. kasie w sakiewce ;) ) powinno zaj¹Ì do miesiÂąca. 
W dalszej kolejnoÂści proponowaÂłbym skompletowanie: owijaczy, owijek, weÂłnianej tuniki (na chÂłodne wieczory tudzieÂż biesiady ;) ), kaptura, weÂłnianych spodni (lub szarawar), pÂłaszcza.

II STRÓJ PODSTAWOWY KOBIECY
1) Suknia lniana- nie ma Âżadnych 100% historycznych wykrojĂłw tego ubioru (ani Âżadnej sukni niestety), ale naleÂży korzystaĂŚ z tych, ktĂłre sÂą dostĂŞpne i domniemane przez autorytety historyczne (Âżadne widzimisiĂŞ nie przejdzie). Jest nieco krĂłtsza niÂż giezÂło. Kolory tak jak w stroju mĂŞskim- nie intensywne. MogÂą byĂŚ jaÂśniejsze, bo paniom nie bĂŞdziemy kazaĂŚ okopywaĂŚ namiotĂłw czy rÂąbaĂŚ drzewa. Ale przy myciu kotÂła moÂżna trochĂŞ siĂŞ pobrudziĂŚ...  :D Propozycji nie mam, bo siĂŞ nie znam. Niech kaÂżda kobieta konsultuje ze swoim opiekunem czy jej wymarzony kolor przejdzie.
2) GiezÂło lniane- nosi siĂŞ je, jako ubranie spodnie. WyglÂąda jak suknia, dÂługoœÌ w kostki. Nie wiem jak to dobrze opisaĂŚ, wiĂŞc zamieszczam zdjĂŞcie: http://www.kram-rudych.pl/stroje/pliki/giezlo3.jpg  Jedyne moÂżliwe odcienie to od biaÂłego po naturalny kolor lnu.
3) Pasek/Sznurek/Krajka- jeÂśli pasek to koniecznie wĂŞÂższy i mniejszy niÂż mĂŞski. Jednak pasek jest, moim zdaniem, opcjonalny. Dobrym rozwiÂązaniem jest krajka: prosta, o nieskomplikowanym wzorze, zrobiona ze stonowanych kolorĂłw. Lub tymczasowo sznurek konopno- lniany.
3) Onuce/Skarpety- to samo co u mĂŞÂżczyzn. ChoĂŚ jak na moje oko i gust, Âśrednio by taka niewiasta tylko w tym na nogach wyglÂądaÂła.
4) Buty- to samo co u mĂŞÂżczyzn. Tylko wiadomo- damski krĂłj. Dlatego buty powyÂżej kostki nie przejdÂą.

I to by by³o na tyle. W dalszej kolejnoœci proponuje: suknia we³niana, fartuch, kaptur/czapka, p³aszcz, ozdoby (dla otroków: ma³e i charakterystyczne dla odtwarzanej kultury- ¿ó³wiowe brosze dla Normanek, kab³¹czek skroniowy dla S³owianek).

III PODSTAWOWY SPRZÊT OBOZOWY
BĂŞdzie on uÂżywany przede wszystkim na wyjazdach/allthingach, dlatego kompletujemy go dopiero po skompletowaniu stroju, w ktĂłrym moÂżemy siĂŞ juÂż pojawiaĂŚ na pokazach
1) Miska- drewniana bÂądÂź ceramiczna. Najlepiej na podstawie znalezisk, ale nie jest to jeszcze aÂż tak konieczne. JeÂśli ceramika to nieszkliwiona, bÂądÂź szkliwiona tylko od wewnÂątrz.
2) ÂŁyÂżka- zwykÂła drewniana do jedzenia kaszy, zupy etc.
3) Kubek/Garniec- drewniany lub gliniany do nalewania do niego napojów (najlepiej piwa ;) ), bo jak wiemy z butelek/puszek nie pijamy (bêdê ostro gani³ za takowe rzecz jasna) 100% zgodnoœÌ historyczna nie jest wymagana, ale ¿eby trzyma³ standard odtwórczy (czyli rzeŸbienia, doklejania, finezyjne wzorki odpadaj¹)
3) Koce- weÂłniane lub filcowe. Ich iloœÌ wedle uznania. ProponujĂŞ co najmniej dwa. Z jednego moÂżna uszyĂŚ ÂśpiwĂłr. OczywiÂście Âżadne wzorki, samochody, plaÂże, nagie panny wyrysowane na nich nie przechodzÂą. BĂŞdĂŞ takie koce ÂścigaÂł z zapaÂłem inkwizytora  >:(
4) Torba- zwyk³a, prostok¹tna torba lniana, najlepiej uszyta w³asnorêcznie (¿aden problem), w której bêdziemy nosiÌ przeró¿ne szparga³y. Bardzo przydatna rzecz.

To chyba wszystko. Z kolejnych rzeczy (najlepiej najpierw skompletowaÌ te, a potem dodatkowe ciuchy) to: kilka sakiewek (naprawdê przydatne rzeczy- trzymamy w nich jedzenie, sól, w zasadzie wszystko co jest ma³e :P), du¿a torba lniana/bawe³niana (bardzo sprytna rzecz, trzyma siê w niej niehistoryczne plecaki, butelki, przybory, które nie s¹ historyczne. Proponuje zakupiÌ/zrobiÌ j¹ wszystkim dru¿ynnikom), nó¿/no¿yk.

IV SPRZÊT BITEWNY
Podpunkt jedynie dla tych, którzy chc¹ siê biÌ na serio, czyli wy³o¿yÌ na odtwórstwo naprawdê kupê kasy. Bo sprzêt bitewny- nie ukrywajmy- to najdro¿sza rzecz do skompletowania i zebranie go w ca³oœci trwa d³ugo i po¿era wiêkszoœÌ oszczêdnoœci. Podpunkty piszê nie uwzglêdniaj¹c wspólnego sprzêtu, który posiada dru¿yna. Walka, jest przede wszystkim sportem, wiêc mimo, ¿e nacisk na historycznoœÌ jest, to przechodzi sporo rzeczy absolutnie niehistorycznych, bez których nie ma mowy o walce.
1) RĂŞkawica- podstawowa rzecz do walki. Niehistoryczna. MoÂże byĂŚ zrobiona samodzielnie (rĂŞkawica spawalnicza, filc, gruba skĂłra) bÂądÂź kupiona. Dla poczÂątkujÂących radzĂŞ to drugie. WaÂżne Âżeby dobrze chroniÂła dÂłonie, bo zdarza siĂŞ w nie mocno oberwaĂŚ (np. dunaxem), a chcemy jeszcze mieĂŚ czym pieÂściĂŚ nasze kobiety nie? ;D
2) Tarcza- podstawowy ekwipunek obronny. Nie dotyczy tych co chc¹ walczyÌ dunem/w³óczni¹. Sklejkowa (niehistoryczna) lub z desek (historyczna, ¿e a¿ budzi moje przera¿enie ;) ). Osobiœcie proponuje to pierwsze rozwi¹zanie, bo przy treningach raz w tygodniu i kilku bitwach rocznie, taka tarcza wystarcza na dwa-trzy sezony, a robienie jej z desek to sporo roboty.
3) Ochraniacze wspó³czesne na kolana/golenie i ³okcie/przedramiê- porz¹dne, plastikowe, wspó³czesne ochraniacze. U¿ywane zarówno na treningach, jak i na bitwie (pod strojem). Nie polecam skórzanych karwaszy na strój, bo s¹ niehistoryczne i ruch powoli od nich odstêpuje. Tu radzê zrobiÌ dobra inwestycje, bo jakkolwiek rzepki rosn¹ na polu, to zostawienie w³asnej z kolana na takim polu nie jest czymœ, co chcielibyœcie doœwiadczyÌ. A ciosy w przedramiê, ³okcie i kolana zdarzaj¹ siê (szczególnie dla pocz¹tkuj¹cych i niedoœwiadczonych) nadmiernie i boleœnie czêsto.
4) HeÂłm z czepcem- heÂłm koniecznie zgodny ze znaleziskami. PorzÂądny z osÂłonÂą kolczÂą na kark i przedramiona. Czepiec pikowany (niehistoryczny) najlepiej teÂż z osÂłonÂą na kark i uwaga: zĂŞby i szczĂŞkĂŞ! Sam osobiÂście straciÂłem przez brak takiego czepca kawaÂłek zĂŞba, wiĂŞc radzĂŞ taki zakup z przykrej autopsji.
5) Przeszywanica- dlaczego tak póŸno? Bo s¹ bardziej newralgiczne czêœci cia³a do ochrony ni¿ bebech i uda. Ekwipunek niehistoryczny, zrobiony z kocy we³nianych. Najlepiej kupiÌ w czyimœ kramie, bo sporo roboty, a przez brak doœwiadczenia mo¿na to ³atwo spieprzyÌ.
6) Miecz/Topór/Dunaxe/W³ócznia- do tej pory t³ukliœcie siê samym drewnem najwy¿szy czas sprawiÌ sobie coœ, czym mo¿na naprawdê skutecznie zrobiÌ przeciwnikowi krzywdê. Do czasu kiedy to kupicie, powinniœcie ju¿ na tyle umieÌ walczyÌ, ¿eby niechc¹cy nie pochlastaÌ waszego partnera. Radzê samemu przeszukaÌ internet, kramy etc. ¿eby znaleŸÌ coœ co wam bêdzie pasowa³o. Do tego czasu powinniœcie byÌ ju¿ wystarczaj¹co ogarniêci w ruchu, ¿eby wiedzieÌ o istnieniu takich Ÿróde³ informacji jak halla.mjollnir.pl czy freha.pl :P

No i na sam koniec, jeœli ktoœ stwierdza, ¿e wyda³ za ma³o kasy, albo, ¿e podczas oblê¿enia grodów woli staÌ na moœcie lub przy bramie ni¿ nosiÌ drabiny i sprzêt oblê¿niczy to inwestuje w kolczugê (d³ugoœÌ max. do kolan z krótkimi rêkawami), lub lamelkê (stalow¹!).


I tutaj bym chyba koĂączyÂł mĂłj poradnik. PoÂświĂŞciÂłem na niego sporo czasu, uÂżyczyÂłem duÂżo wiedzy i doÂświadczenia, wiĂŞc mam nadziejĂŞ, Âże siĂŞ przyda i bĂŞdziecie siĂŞ do niego stosowaĂŚ. OczywiÂście wszelkie pytania, obiekcje, sugestie pisaĂŚ ÂśmiaÂło na dole, niech przyszÂłe pokolenia czytajÂą i siĂŞ szkolÂą.

Fur Odin! Fur Thor!

Przydatne. Zaiste przydatne. Jeœli chodzi o damski strój.. Opisa³eœ ten Normanek tudzie¿ Dunek. Myœlê, ¿e pytania w tej sprawie mo¿na kierowaÌ do mnie lub do Svali, có¿, mo¿e w przysz³oœci zostaniemy szwaczkami;)

Vestar mam proÂśbĂŞ nie pisz takich dÂługich postĂłw bo ludzie nie lubiÂą czytaĂŚ twoich  wypracowaĂą na forum , staraj siĂŞ streszczaĂŚ , to co ty napisaÂłeÂś jak byÂś pisaÂł artykuÂł do gazety mogÂłeÂś uj¹Ì w znacznie  krĂłtszy i przejrzysty sposĂłb , Âłatwiejszy przez to dla czytajÂących .

Jaromirze... To jest PORADNIK. Jak nazwa wskazuje daje w nim PORADY. ChciaÂłem wam wszystko wyÂłoÂżyĂŚ kawa na ÂławĂŞ, Âżeby ktoÂś, kto to przeczyta od razu wiedziaÂł co i jak robiĂŚ a nie siĂŞ dopytywaÂł piĂŞciu osĂłb i od kaÂżdej sÂłyszaÂł co innego. I dlatego jest dÂługi. Nie tylko wymieniaÂłem, ale opisywaÂłem i radziÂłem. Tak chyba jest lepiej dla nowicjusza nie uwaÂżasz?

Do Ciebie teÂż byÂł kierowany ten poradnik, bo wielu rzeczy jeszcze nie masz, ktĂłre mieĂŚ powinieneÂś i masz ktĂłrych mieĂŚ nie powinieneÂś, wiĂŞc radziÂłbym Ci go przeczytaĂŚ i nie marudziĂŚ. Zajmie Ci to na pewno o wiele mniej czasu niÂż mi tego napisanie.

@ Eilif

Fartuchy s¹ i wikiùskie i S³owiaùskie. Ró¿ni¹ siê wygl¹dem ;)

Zgadzam siê z Vestarem. Niby czemu mamy nie pisaÌ d³ugich postów które s¹ bardzo na temat (masz u mnie + Vestar za porzadn¹ pracê). Jeœli ktoœ jest zbyt leniwy i nie chce mu sie czytaÌ takiego poradnika to jak poradzi sobie ze zwyk³¹ ksi¹¿k¹ z których powinniœmy czerpaÌ wiedzê?
Chyba jedyne (przynajmniej na razie, bo spieszê siê i wczyta³em sê pobie¿nie tylko) co bym podrasowa³ to z tarczami. Jeœli maja pasek na ramiê to spokojnie mo¿na ich u¿ywaÌ (jeœli siê umie) podczas walki toporem duùskim i w³óczni¹. Nawet wczoraj jak by³em na treningu Grodów to dwie osoby na cztery u¿ywa³y drzewcówki w³aœnie w po³¹czeniu z tarcz¹, by³y prawie nie do zaj... pokonania.

No niby mo¿na podrasowaÌ. Ale idea poradnika jest ¿eby pomaga³ pocz¹tkuj¹cym. To tak jakbym mia³ w nim pisaÌ, ¿e po mieczu nale¿y kupiÌ topór. Dobrze jest umieÌ walczyÌ dwoma broniami, ale to dla tych bardziej wprawionych i to tylko opcjonalna propozycja. A jeœli ktoœ bêdzie chcia³ walczyÌ dunem to tarcza jest rzecz¹ bardzo niewymagan¹. I taki wydatek tylko oddala od skompletowania sprzêtu, w którym mo¿na wyjœÌ na upragnion¹ bitwê. A gdy ju¿ pocz¹tkuj¹cy sam kilka bitew zaliczy, to przestanie byÌ pocz¹tkuj¹cy i sam stwierdzi co powinien kupiÌ i co mu siê przyda. Dlatego jestem dalej za tym, ¿eby dla kogoœ kto chce walczyÌ dunem/w³óczni¹ tarcze omijaÌ. No i nie oszukujmy siê- 99% kandydatów najpierw weŸmie miecz/topór, a dopiero po d³ugim czasie pomyœli o drzewcówce :D

No tak, zgodzê siê z Tob¹. Nie ma co kombinowaÌ. Na razie to, póŸniej, jak powiedzia³eœ ka¿dy bêdzie rozwija³ swoje "drzewko umiejêtnoœci" w wybran¹ przez siebie stronê.

Nie zgodzê siê ¿e wykonanie tarczy z desek jest jakieœ specjalnie trudne jedyna ró¿nica pomiêdzy mroczno sklejkow¹ to dodanie dwóch poprzeczek i przeprowadzenie przez nie grubego rzemienia. Walka toporem duùskimi czy w³óczni¹ z tarcza przewieszon¹ przez ramie jest bardzo efektywna zw³aszcza na bitwach.
Vestar  zapomniaÂłeÂś napisaĂŚ o najwaÂżniejsze  rzeczy. Przed zakupem sprzĂŞtu naleÂży dokÂładnie zdecydowaĂŚ kogo gdzie i kiedy chcemy odtwarzaĂŚ. Bez tego i zorientowania siĂŞ jakie sÂą obecne standardy mroku obecnie moÂżemy siĂŞ naraziĂŚ na kosztownÂą wymianĂŞ sprzĂŞtu na bardziej spĂłjny. Nie oszukujmy siĂŞ jest to hobby w ktĂłrym kupuje siĂŞ sprzĂŞt na lata a nie na pojedynczÂą imprezĂŞ dlatego nie ma co inwestowaĂŚ w sprzĂŞt od ktĂłrego siĂŞ odchodzi.

Co do dunów i w³óczni w po³¹czeniu z tarcz¹ ju¿ pisa³em, nie bêdê siê powtarza³. Co do tarczy z desek... Dla kogoœ, kto nie wie nawet jak pleœÌ kolczugê, robienie pierwszej tarczy z desek jest sporym k³opotem. A jak pisa³em- przy treningach raz w tygodniu i kilku bitwach w roku, ta tarcza d³ugo nie wytrzyma. Akurat tyle, ¿eby na nastêpn¹ mieÌ ju¿ wiedzê i umiejêtnoœci na zrobienie takowej :D

Co do decyzji kogo i gdzie bĂŞdziemy odtwarzaĂŚ... Masz racjĂŞ nie napisaÂłem tego wystarczajÂąco jasno (bo koszula i spodnie mogÂą byĂŚ zgodne ze znaleziskami, ale z dwĂłch kraĂącĂłw Âświata :P). Obecne standardy chyba wypisaÂłem wszystkie w powyÂższym poradniku. JeÂśli o czymÂś konkretnym zapomniaÂłem/ nie wiem, to dopisz. OczywiÂście z biegiem czasu standardy bĂŞdÂą siĂŞ zmieniaĂŚ, ale wtedy poradnik teÂż bĂŞdziemy aktualizowaĂŚ i zmieniaĂŚ. Co niniejszym uczyniĂŞ.